Van der Poel op koers voor de volgende regenboogtrui

Afgelopen zondag was de generale repetitie tijdens de wereldbekerwedstrijd in Hoogerheide. De Nederlander domineerde de wedstrijd en kwam maar liefst 48 seconden voor zijn grootste concurrent Wout van Aert over de streep, die normaal gesproken juist beter uit de voeten kan op een modderig parcours. "Dit zuigzand was niet echt mijn ding. Maar als ik in vorm ben, presteer ik overal", zei Van der Poel vlak na de wedstrijd. Het 21-jarige supertalent staat niet bekend als een modderspecialist, maar hij ontwikkelt zich nu tot een allround renner die op ieder terrein meedoet voor de prijzen.

Voor Van der Poel is veldrijden op profniveau meer dan zomaar een baan. "Voor mij is veldrijden 100% genieten. Op de fiets zoek ik altijd mijn grenzen op. Elke race is anders, elk ronde van elk parcours ook trouwens. Het parcours verandert namelijk voortdurend. Daarom is het een uitdaging zo technisch mogelijk te rijden en in elke bocht je grenzen op te zoeken", legt Van de Poel uit. "Ik beleef een hoop lol aan het veldrijden. Ik ben met iets bezig waar ik erg van geniet en dat is essentieel. Anders hou je dit niet jarenlang vol. Als je niet van wielrennen houdt, word je nooit een topper. Je moet zo veel opofferen om aan de top te komen."

Niet dat Van der Poel in zijn beleving veel opoffert. "Zodra je als eerste over de finish komt, ben je alles vergeten. Wedstrijden winnen is al die moeite waard, want daar train je voor. Daarom let je op je eten en neem je zo veel rust. Alles valt op zijn plek bij een overwinning. We hebben van onze hobby, van dat wat we het liefste doen, ons werk gemaakt en dat is echt het allerbelangrijkste. Als je in het bos rijdt en je bent het na een half uur trainen zat, dan is het heel moeilijk het nóg een uur vol te houden. Als je jezelf niet steeds weer prikkelt met bijvoorbeeld nog een extra sprintje, dan boek je nooit progressie. Mijn liefde voor het veldrijden zit denk ik in mijn genen."

En deze passie voor de sport houdt hem in het zadel tijdens de lange trainingen op de racefiets als het veldrijdseizoen voorbij is, én tijdens alle zware intervaltrainingen. In het veldrijdseizoen beperkt hij de intervallen tot 2-5 minuten om krachten te sparen voor de wedstrijden in het weekend. Op het gebied van specifieke trainingsvoorkeuren benadrukt Van der Poel: "Kracht is het belangrijkst, onmiddellijk gevolgd door technische vaardigheden, want ook daarmee kun je een wedstrijd winnen – als je die tenminste kunt vasthouden bij een hogere hartslag. En dat wordt met de ronde moeilijker als de vermoeidheid toeslaat. En dan is er nog de mentale kwestie. Als je echt sterk bent en een goede techniek hebt, kun je een veldrit winnen met een minuut voorsprong op de rest van het veld. Maar winnen op een snel parcours is moeilijk, dan moet je echt je hoofd gebruiken."

Op de vraag wat de doorslag heeft gegeven voor zijn vroege doorbraak, antwoordt Van der Poel zonder te aarzelen dat hij is gezegend met wielergenen. Vader Adrie werd in 1996 wereldkampioen veldrijden als kroon op zijn fantastische palmares op de weg, met zeges in de Ronde van Vlaanderen, Luik-Bastenaken-Luik, de Amstel Gold Race, de Clásica San Sebastián, de Brabantse Pijl en twee etappes in Tour de France. De Franse opa van Mathieu, Raymond Poulidor, was ook een bekende wegwielrenner. Hij heeft overwinningen op zijn naam in de Waalse Pijl, Milaan-San Remo, Parijs-Nice en meerdere etappes in de Tour de France. Bovendien is hij vijf keer derde en drie keer tweede geworden in het eindklassement van de Tour de France. Deze klasseringen leverden hem de bijnaam de 'Eeuwige Tweede' op.

Van der Poel aarzelt ook geen moment om zijn fiets alle credits te geven voor zijn zeges: een STEVENS met Shimano-componenten. "Dit is echt een geweldige fiets. Ik heb er al de nodige wedstrijden op gewonnen. Hij is veel lichter dan mijn vorige – echt een verbetering voor mij. Ik ben fan van de schijfremmen. In een veldrit is het essentieel dat je volledig kunt vertrouwen op je remmen. Pas nog heb ik de Superprestige in Diegem gewonnen door het uiterste te vragen van de schijfremmen [hij sneed de beslissende bocht in de laatste ronde met meer snelheid aan dan Kevin Pauwels]. Dat was ondenkbaar geweest met traditionele remmen. Dan zou ik hebben geremd met mijn ogen dicht en recht in de hekken zijn beland. Ik hou ervan grenzen op te zoeken en nu met de schijfremmen geniet ik nog veel meer van het veldrijden, omdat de remmen het altijd doen", legt Van der Poel uit. "De schijfrem is de beste innovatie sinds ik fiets, samen met Di2 elektronisch schakelen [van Shimano]. Daarmee schakel je echt snel. Bij veldrijden heb je vaak last van ijskoude handen en niet meer de kracht om te schakelen. Met Di2 hoef je maar een klein tikje te geven en je schakelt al, zelfs als je over het hele bereik van je kleinste naar je grootste versnelling gaat."

Zijn STEVENS is het afgelopen jaar regelmatig van kleur veranderd. Eerst had deze camouflagekleuren met de naam 'Sniper' op de bovenbuis als verwijzing naar zijn koerstactiek. Daarna kwamen de fraaie regenboogkleuren van zijn wereldtitel en sinds zijn nationale titel kleurt de fiets oranje. "Stijl motiveert mij ook. Ik ben daar altijd mee bezig, omdat ik vind dat het een belangrijk onderdeel van de wielersport is. Het team inspireert me altijd met dit soort dingen. Ze weten dat ze me hiermee kunnen aanzetten nóg dieper te gaan tijdens een wedstrijd."

Van der Poel neemt deze extra stimulans zeker mee naar het wereldkampioenschap komende zondag, dat een speciale betekenis voor hem heeft. "Het is echt een heel speciaal gevoel om in de regenboogtrui te kunnen rijden! Het is het hoogst haalbare in het veldrijden. En dat je daar dan een heel jaar in mag blijven rijden en iedereen ziet dat jij de beste ter wereld was op die dag – dat is echt heel bijzonder. Daarom zal ik er alles aan doen om de wereldtitel te verlengen." Behalve deze wereldtitel is hij ook nog drie keer wereldkampioen geweest bij de junioren – een keer op de weg en twee keer bij het veldrijden.

Hij geeft toe dat er van buiten enige druk op hem wordt gelegd. "Maar het stelt me ook wel gerust dat ik al een keer wereldkampioen ben geworden, ook al leg ik mezelf wel wat druk op", mijmert hij. Door mijn knieblessure [inclusief operatie] heb ik het begin van het seizoen gemist. Ik heb zelf het gevoel dat ik met deze titel het seizoen toch nog succesvol kan afsluiten. Dat laat ook direct zien hoe belangrijk die ene dag is, als je daarmee een heel seizoen goed kan maken." Sinds zijn rentree bij de wereldbeker in Koksijde op 22 november – waar hij meteen indruk maakte met een derde plaats – heeft hij negen van de zestien wedstrijden gewonnen, waaronder de laatste vijf.

Zijn strategie voor komende zondag is behoorlijk flexibel. "Alles is goed. Ik heb bewezen dat ik de wedstrijd ook in de laatste ronde kan beslissen, zoals de afgelopen weken. Dat gaf mij een enorme boost en het gaf mij het vertrouwen in mezelf terug dat ik op die manier kan winnen. In de ideale situatie ga ik de laatste ronde in met een halve minuut voorsprong op de rest, zodat ik al bijna zeker weet dat de wereldtitel voor mij is. Zo ging het ook in Tábor [wereldkampioenschap 2015], maar dan met een iets kleinere voorsprong. Winnen met zo'n kleine voorsprong geeft een ongelooflijke kick in de laatste meters voor de finish."

Sommige concurrenten, waaronder Van Aert, vertrokken afgelopen week naar Spanje om hun laatste intensieve trainingen af te werken bij een warm zonnetje. Van der Poel koos ervoor om thuis in België te blijven. Dat besluit heeft zeker zijn vruchten afgeworpen, gezien zijn laatste wereldbekerzege. "Ik ben blij dat ik goed ben hersteld van de zware trainingsweek. Ik kan vanavond met een goed gevoel gaan slapen. Ik sta liever zo aan de start dan wanneer ik vandaag anderen voor had moeten laten gaan."

Zal Van der Poel zijn regenboogstrepen terugkrijgen? De tijd zal het leren, zegt Paul van den Bosch, coach van de Belgische renner Sven Nys. "Als Mathieu dezelfde benen heeft als vandaag [in de wereldbekerwedstrijd in Hoogerheide], redden we het niet zonder hulp van hogerhand om hem te verslaan."